Je komt bij mij in de praktijk, omdat je last hebt van bepaalde klachten of je helemaal klaar bent met je gebrek aan energie. Dan kan het heel goed zijn dat ik je een paar vragen stel over het functioneren van je darmen.
Dat lijkt misschien een beetje vreemd, maar ik vind dat goed functionerende darmen zo ongeveer de basis is van je gezondheid en dat veel van onze problemen juist daar beginnen. Niet alleen 70% van je immuunsysteem is daar gehuisd, het is belangrijk te weten of jij de voedingsstoffen goed opneemt en of er misschien schadelijke stofjes door je darmwand dringen. Dat laatste gebeurt als je een lekkende darm hebt, ook wel het Lekkende Darm Syndroom (“leaky gut”) genoemd.
Wat is precies een lekkende darm?
In het spijsverteringsproces gaan verteerde voedingsstoffen op een gegeven moment door de darmwand heen en worden zij in het bloed opgenomen. Hierbij fungeren de wanden van je darmen als barrières, die bepalen wat de bloedsomloop in mag om te worden getransporteerd naar je organen en wat niet.
Speciaal hiervoor zitten in je darmwand kleine openingen die tight junctions worden genoemd. Ze laten water en voedingsstoffen door, maar blokkeren de doorgang van schadelijke stoffen, zoals toxines, niet volledig verteerde eiwitten en micro-organismen (bacteriën).
Bij een lekkende darm worden de tight junctions losser, met als gevolg dat schadelijke stoffen door de darmwand dringen en in je bloedbaan terecht komen. Ze kunnen zich door je hele lichaam verspreiden, ontstekingen veroorzaken en mogelijk een reactie van het immuunsysteem uitlokken. Daarnaast kan het zijn dat gezonde voedingsstoffen minder goed worden opgenomen. Hierdoor kunnen tekorten ontstaan met alle gevolgen van dien.
Wat veroorzaakt een lekkende darm?
Voor zover bekend, ontstaat een lekkende darm meestal wanneer je darmflora uit balans is. In je darmen bevinden zich veel ‘goede’ maar ook ‘slechte’ bacteriën. Meestal worden de ‘slechte’ bacteriën perfect door de ‘goede’ in toom gehouden, zodat ze zich niet teveel kunnen vermenigvuldigen. In dit geval is je darmflora in balans. Echter, er is een aantal oorzaken die kunnen bijdragen dat de ‘slechte’ bacteriën de overhand krijgen en zich snel kunnen ontwikkelen, zoals:
- een te grote consumptie van koolhydraat- en suikerrijke voeding of een hoge inname van alcohol.
- Gebruik van antibiotica of andere specifieke geneesmiddelen, zoals NSAID’s (Ibrufen).
- Een disbalans in de hormonen.
- Tekorten aan bijvoorbeeld vitamine A, D en zink.
- (Niet onderkende) voedselintoleranties en -allergieën, waaronder gluten intolerantie.
- De ‘slechte’ bacteriën of de ‘schadelijke’ voedingsstoffen die je eet (zoals gluten en lactose, wanneer je deze niet kunt verteren) kunnen een verhoogde doorlaatbaarheid van je darmwand veroorzaken.
Uit meerdere onderzoeken blijkt dat een verhoogde doorlaatbaarheid van de darm aanwezig is bij mensen met bepaalde chronische ziektes, zoals coeliakie, Ziekte van Crohn, prikkelbaar darm syndroom en bij verschillende voedselallergieën.
Wat zijn de gevolgen van een lekkende darm?
Zodra er via de darmwand ongewenste stoffen in je bloedbaan komen en zich door het hele lichaam verspreiden wordt het immuunsysteem geactiveerd. Dit kost het lichaam heel veel energie. Als je darmen langdurig ongewenste stoffen doorlaten wordt het immuunsysteem hierdoor verzwakt en je weerstand verlaagd. Ook zorgt een overactief immuunsysteem voor laaggradige ontstekingen, die de basis vormen voor veel andere ziekten. Ook je lever wordt hierbij flink belast en je bijnieren kunnen uitgeput raken. Mensen met een lekkende darm hebben bovendien een verhoogd risico op auto-immuunziekten, doordat immuunsysteem verward raakt.
Wat merk je van een lekkende darm?
Het lastige is dat je er niet meteen last van hoeft te hebben. Veel van de symptomen van een lekkende darm hebben te maken met een overmaat aan gifstoffen die in het bloed terecht komen. Deze gifstoffen kunnen overal in het lichaam klachten geven. Een lekkende darm heeft associatie met:
- Overgewicht
- Opgeblazen gevoel en/of winderigheid
- Buikpijn of buikkrampen
- Constipatie en/of diarree (wisselend ontlastingspatroon)
- Energiegebrek, vermoeidheid
- Luchtwegenproblemen: astma, bronchitis voorhoofdsholte,
- Huidproblemen, zoals: acne, eczeem, psoriasis
- Hoofdpijn of migraine
- Psychische aandoeningen
- Verzwakt immuunsysteem (snel verkouden of lang herstel bij griep)
- Allergieën
- Auto-immuunziektes
Wat kun je er aan doen?
Het Lekkende Darm Syndroom wordt door veel natuurgeneeskundigen, orthomoleculair therapeuten en andere alternatieve geneeskundigen als aandoening erkend, maar de meeste reguliere artsen beschouwen een lekkende darm (nog) niet als een op zichzelf staande ziekte. Zij menen dat er onvoldoende wetenschappelijk bewijs voor is en mensen met een lekkende darm bijna altijd ook last hebben van andere spijsverteringsproblemen, zoals bacteriële wildgroei en schimmelinfecties. Wat waarschijnlijk ook meespeelt is dat er nog geen specifieke medicatie voor is.
Je kunt er zelf wel al veel aan doen door als eerste de oorzaak weg te nemen door je voedingspatroon en leefstijl aan te passen:
- een disbalans in de darmflora is vaak een belangrijke oorzaak, probeer daarom zo min mogelijk suikers en snelle koolhydraten (brood, pasta, koek, crackers, alcohol) te nuttigen. Daarnaast doe je er goed aan om de inname van NSAID’s en het gebruik van antibiotica zoveel mogelijk te vermijden.
- Verbeter je darmflora en spijsvertering door veel vezelrijke voeding te eten zoals groenten, fruit, noten en zaden, peulvruchten. Kies daarbij ook regelmatig voor gefermenteerde voeding die je darmgezondheid kunnen verbeteren, zoals yoghurt, zuurkool, kimchi, kefir en kombucha.
- Zorg ervoor dat je voedingspatroon gevarieerd is en dat je bewerkte voeding zoveel mogelijk vermijdt. Hetzelfde geldt voor gluten en zuivel, zeker als je er last van ondervindt.
- In overleg met mij kun je ook kiezen voor pre- en probiotische supplementen om je darmflora te verbeteren en te ondersteunen.
- Er zijn natuurlijk ook persoonlijke verschillen tussen mensen en welke voeding voor hen optimaal is. Vanuit een solide basis kun je naar meer maatwerk toe werken door goed naar je lichaam te luisteren en te experimenteren. Wat hierbij helpt is dat je hiervoor een dagboek bijhoudt wat je gegeten hebt, hoe je je voelt qua energie en hoe je darmen reageerden. Zo kun je vaak relatief snel een rode draad ontdekken.
Mocht je meer informatie wensen over dit onderwerp of wat jij persoonlijk kunt doen om je leefstijl te verbeteren en je klachten te verminderen, meld je dan aan voor een gratis intakegesprek. Je kunt al je vragen stellen en ik zal tenminste drie waardevolle adviezen geven.
